ممکن است بعضی اوقات فکر کنیم که چرا باید با روزه گرفتن خود را به زحمت بیندازیم و اینهمه گرسنگی و تشنگی را تحمل کنیم، خصوصا در این روزهای گرم تابستان که حدود 17-16 ساعت را باید روزه باشیم، آیا از ترس جهنم باید روزه بگیریم و یا اینکه به طمع بهشت؟ آیا فقط اجبار در کار است و یا اینکه دلایل دیگری وجود دارد که سوای مسائل اعتقادی باز هم باید روزه بگیریم تا زندگی بهتر و سالم تری داشته باشیم؟ چون تجربه به همه ما نشا ن داده است که اگر دلایل انجام کاری را درست بدانیم می توانیم خیلی بهتر با آن کنار آمده و حتی با علاقه زیاد آن را انجام دهیم.
در توضیح این مطلب باید عرض کنیم که روزه را کسی برای انسان واجب کرده است که خالق و بوجودآورنده انسان و تمامی موجودات و آسمانها و زمین است، کسی که نه تنها با تک تک سلولها و اندامهای انسان آشناست بلکه خود او خالق انسان است. اگر تا بحال چیزی را خلق کرده باشیم معنی خالق بودن را کمی بهتر می فهمیم! او کسی است که مخلوقاتش را در حالی خلق کرد که هیچ احتیاجی به اطاعت آنها نداشت و اطاعت آنها سودی برای او ندارد و نافرمانی آنها نیز چیزی از قدرت او نمی کاهد. بنابراین خداوند متعال خیلی بهتر می داند که چه چیزی برای انسان خوب است و چه چیزی بد و اگر چیزی را برای او واجب دانسته است مطمئنا به خاطر اهمیت بیشتر آن موضوع بوده است و می دانسته اگر فقط به توصیه اکتفا کند شاید بیشتر افراد موضوع به این مهمی را انجام نداده و در نتیجه آن مشکلات جسمی بسیاری پیدا کنند و برای همین آنرا واجب کرده است. یعنی در حقیقت خداوند متعال اگر انجام چیزی را برای انسان واجب کند دلایل علت و معلولی بسیاری هم برای آن قرار می دهد چون دنیایی که در آن زندگی می کنیم بر اساس این قوانین که همان قوانین و سنتهای خداوند بر روی زمین است اداره می شود.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در این باره می فرمایند: روزه بگیرید تا تندرست بمانید و همچنین می فرمایند: خداوند به یکی از پیامبران بنی اسرائیل وحی فرمود: به طایفه ات خبر بده هیچ بنده ای یک روز را برای خشنودی من روزه نمی گیرد، مگر آن که تن او را سالم می دارم و او را پاداشی بزرگ می دهم.
در طب قدیم نیز روزه اهمیت خاصی داشته است. فیثاغورث و بقراط برخی از امراض را با روزه معالجه می‌کردند و حکیم بوعلی سینا فصلی از کتاب قانون را به مداوا با روزه اختصاص داده است.
روزه باعث تنظیم اخلاط بدن و حذف سموم و اخلاط زائد بدن می گردد. جسم به هنگام روزه به جای غذا از مواد داخلی استفاده کرده و آن ها را مصرف می‌کند و بدین وسیله خود را پاکیزه می‌سازد. اکثر بیماری‌های حاد و مزمن را می‌توان به وسیله روزه بهبود بخشید یا از شدت آنها کاست. بهترین درمان بیولوژیکی این است که به وسیله دفع مواد مضر، سلامت فرد را تامین نماییم. به محض اینکه نیروهایی که وظیفه نوسازی را در موجودات زنده بر عهده دارند در هنگام روزه فعال و آزاد شوند، تصفیه مواد زائد حاصل از متابولیسم بدن شروع می شود. روزه‌داری سبب افزایش قدرت انقباضی قلب و دفع چربی‌های زائد می‌گردد. بین روزه داری و گرسنگی تفاوتهای بسیاری وجود دارد و اصلا باهم قابل مقایسه نیستند.
آثار مثبت جسمی زیادی در افراد سالم و بیمار، برای روزه‌داری بیان شده است که از آن جمله: تاثیر بر سوخت و ساز بدن،غلظت هورمون‌ها، فعالیت کلیه‌ها، آزمایش‌های کبدی، دستگاه گوارش، دستگاه قلب و عروق، آثار عصبی و روانی، اثر بر الکترولیت‌ها و شاخص‌های خون‌سازی، اثر بر کاهش وزن و موارد دیگری می‌باشد. شیوع حملات صرعی در روزه‌داران ماه مبارک رمضان به نسبت خوبی کاهش می‌یابد. روزه‌داری سبب کاهش افسردگی، افکار پارانوئیدی و وسواس می‌گردد و عزت نفس فرد را افزایش می‌دهد.
در حقیقت چیزی شبیه خانه تکانی شب عید که ما ایرانیان به عنوان یک رسم هر ساله انجام می دهیم و برای خود فرصتی فراهم می کنیم تا به موارد جزئی تر رسیدگی کرده و تمام اشیاء و فضاهای دور از چشم در خانه هایمان را نیز نظافت و مرتب کنیم. با گرفتن روزه ما این فرصت را به طبیعت مدبره بدنمان، که ذیل اراده حق تعالی می باشد، می دهیم تا با کاسته شدن از کار اصلی و مشغله ای که روزانه با خوردنهای پی در پی به آن تحمیل می کنیم یعنی هضم و تدبیر غذاهای خورده شده، وقت بیشتری برای انجام کارهای جزئی تر داشته باشد و به ساماندهی و تنظیم تمامی سیستمهای اصلی و فرعی بدنمان بپردازد و فضولات اضافه را دور کند و به اصطلاح یک خانه تکانی اساسی در بدنمان انجام دهد.
